SZKOŁA PODSTAWOWA SPECJALNA. ZAJĘCIA REWALIDACYJNO-WYCHOWAWCZE DLA DZIECI I MŁODZIEŻY Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ INTELEKTUALNĄ W STOPNIU GŁĘBOKIM
TEMAT: „Pisanki Wielkanocne”
Cele ogólne:
– koncentrowanie uwagi na zadaniu
– doskonalenie koordynacji wzrokowo – ruchowo – słuchowej
– rozwijanie sprawności manualnej
– dziecko potrafi na polecenie rodzica wskazać pisanki
– potrafi zanurzyć palce w farbie i pokolorować pisankę (z pomocą rodzica)
– potrafi wybrać instrument perkusyjny i akompaniować podczas słuchania piosenki
Środki dydaktyczne:
– różnego rodzaju pisanki, koszyk, farby
– rysunek jajka do malowania
Przebieg zajęć:
1. Powitanie poprzez uścisk ręki rodzica z dzieckiem.
2. Zapoznanie z tematyką zajęć: zabawy pisankami – oglądanie, dotykanie, turlanie po stoliku, wkładanie pisanek do koszyka. Zwrócenie uwagi na różnorodność technik, jakimi zostały wykonane pisanki.
3. Zajęcia plastyczne: wykonanie pracy plastycznej pt. „Kolorowe pisanki” – wypełnianie konturu jajka narysowanego na sztywnym papierze kolorowymi farbami (przy pomocy rąk rodzica).
4. Porządkowanie miejsc pracy, przejście do toalety: mycie rąk i osuszanie ich ręcznikiem.
5. Zajęcia muzyczne – słuchanie piosenki pt. „Pisanki”, akompaniament na wybranych przez dzieci instrumentach perkusyjnych (grzechotki, kołatki, trójkąty itp,).
6. Podsumowanie zajęć – omówienie czynności wykonywanych podczas zajęć, ocena pracy i zachowania dziecka – nagrodzenie za aktywne uczestnictwo.
TEMAT: Wielkanocne zwyczaje
Cel główny:
– zachęcanie i wdrażanie dzieci do poznawania tradycji Świąt Wielkanocnych
– poznanie tradycji i zwyczajów związanych ze Świętami Wielkanocnymi
Przebieg zajęcia:
1. Powitanka rymowanka
„Mało nas, mało nas
chodźcie do nas wszyscy wraz.
Krok do przodu i krok w tył, żeby dzień wesoły był”.
2. „Wielkanocne zwyczaje”.
Na te Wielkanocne Święta, chociaż tak inne,
życzę spokoju i otwartego serca.
Wytrwałość i nadzieja niech Was nie opuszcza,
w zdrowiu i ufności wyglądajcie jutra.
TEMAT: ZABAWY PALUSZKOWE
Cele główne:
– kształtowanie orientacji w schemacie własnego ciała
– usprawnianie małej i dużej motoryki
– rozwijanie koordynacji wzrokowo-ruchowej
– rozwijanie pamięci słuchowej
– rozwijanie koncentracji uwagi
– wzbogacenie słownictwa
-zaspokojenie potrzeb psychicznych i emocjonalnych
ZABAWY PALUSZKOWE to wszystkie te, w których główną rolę odgrywają palce i ręce. Co jednak najważniejsze, aby się bawić, konieczne są dwie osoby i fizyczny kontakt. Na co wpływają zabawy paluszkowe? Wpływają na umiejętności komunikacyjne, ułatwiają orientację w budowie swojego ciała, poprawiają sprawność manualną, relaksacja, są ciekawą formą spędzenia czasu z dzieckiem.
TEMAT: BAJKOTERAPIA
BAJKOTERAPIA stanowi odłam biblioterapii i polega na wykorzystywaniu bajek i baśni w celach terapeutycznych, edukacyjnych czy relaksacyjnych. Dzięki tej formie zajęć dziecko poznaje kulturę, obyczaje, historię, uczy się rozumieć świat, w którym żyje, a także rozwija wyobraźnię i pogłębia swoje zainteresowania. Bajkoterapia może być również stosowana w celach terapeutycznych, ponieważ wyzwala różnego rodzaju emocje, pozwala odreagować napięcia oraz zaspokajać podstawowe potrzeby. Pozwala spojrzeć na problem z innej strony.
Cele ogólne:
– oddziałują na psychikę poprzez identyfikację z pozytywnym bohaterem;
– pozwalają rozpoznać wewnętrzne problemy dziecka oraz dają sposoby radzenia sobie z nimi;
– wspierają rozwój osobowości poprzez wyjaśnianie pojęć, odczuć, doznać dotyczących psychiki dziecka;
– zachęcają do aktywnego pokonywania napotkanych trudności oraz do nawiązywania pozytywnych relacji z innymi oraz światem przyrody.
https://www.bajkowisko.pl/posluchaj-za-darmo/
TEMAT: „Doświadczam nowych wrażeń” – stymulacja zmysłu smaku, dotyku i zapachu za pomocą zróżnicowanych bodźców.
Tematyka zajęć może być rozłożona na kilka dni.
Cele ogólne:
– rozbudzanie czucia powierzchniowego i czucia głębokiego
– rozwijanie komunikacji pozawerbalnej (za pomocą mowy ciała, języka emocji i różnego rodzaju bodźców)
– poprawa wrażliwości warg oraz języka
– rozwijanie aktywności własnej
– stymulacja polisensoryczna (wzrokowa, słuchowa, dotykowa i smakowa)
– tworzenie sytuacji, w których dziecko poznaje najbliższe otoczenie
1. Zajęcia wstępne (przywitanie) Rodzic puszcza muzykę relaksacyjną „Wiosna”
Następuje indywidualne przywitanie się z każdym z dzieckiem poprzez wymówienie głośno imienia każdego z nich oraz delikatne pogłaskanie twarzy w sposób akceptowany przez nie.
1. Rodzic zapoznaje dziecko z dotykiem rąk oraz dłoni z jednoczesnym wymawianiem nazwy poszczególnych części ciała oraz funkcji jaką one pełnią:
To są moje ręce – rodzic dotyka ręce dziecka
Ręce ciężko pracują– rodzic kołysze rękoma dziecka w różne strony
To są moje dłonie – delikatny masaż dłoni
Dłonie dużo dotykają – rodzic pokazuje dziecku misę z różnymi „darami lasu”- szyszki, liście, patyczki, orzechy itp. i zachęca dziecka do zapoznania się poprzesz wzrok, dłonie oraz węch z przedmiotami znajdującymi się w misce. Obserwuje reakcję dziecka na stymulację wzrokowo-węchowo-dotykową;
„Dwie rączki się spotkały-więc się rączki przywitały
Najpierw zaklaskały, później się pogłaskały
Mocno się ściskały, bo się nie widziały
Jak się przywitały, no to pogadały
Gdy się pogłaskały, to się żegnać zaczynały-znowu zaklaskały
Znów się pogłaskały
Mocno się ściskały – a na koniec pomachały…”
2. Rodzic podchodzi do dziecka i prezentuje mu mąkę (wysypaną w misce). Następnie zapoznaje dziecko z produktem (dotyka odrobiną mąki policzka dziecka, nastawia do powąchania, posypuje nią wierzch jego dłoni a następnie zanurza dłonie dziecka do miski z mąką). Obserwuje reakcję ucznia na stymulację czuciowo-dotykową;
Rodzic pokazuje kolejny drugi produkt naturalny –groch/fasolę (wysypaną na misce). Również zapoznaje dziecko z grochem dotykając nim dłonie dziecka a następnie zachęca je do zapoznania się z produktem poprzez zapach i dotyk. Obserwuje reakcję dziecka na stymulację czuciowo-dotykową.
3. Rodzic zapoznaje dziecko z „klockami” dydaktycznymi o gładkiej i miękkiej powierzchni (metal, linoleum, futerko z miękkiego włosia), następnie pociera jego ręce i dłonie. Jednocześnie zachęca ucznia do potrzymania przedmiotu w rękach.
Rodzic demonstruje kolejno drugi klocek o powierzchni chropowatej i szorstkiej (papier ścierny, gąbka). Następnie zapoznaje ich z przedmiotem przesuwając klocki po twarzy, rękach i palcach dziecka. Jednocześnie zachęca ucznia do potrzymania przedmiotu w rękach. Obserwuje reakcję ucznia na stymulację czuciowo-dotykową.
4. Rodzic pokazuje naturalną roślinę o śliskiej powierzchni (np. szczypior, nać pietruszki), następnie zachęca je do zapoznania się z przedmiotem poprzez zapach (powąchanie rośliny) i dotyk (głaskanie oburącz szczypiorku). Obserwuje reakcję dziecka na stymulację węchowo-czuciowo-dotykową.
Rodzic demonstruje kolejno inną roślinę o szorstkich liściach (np. Bazylia, Rozmaryn), podchodzi i zachęca je do powąchania pachnącej rośliny i „pogłaskania” palcami lub całą dłonią rośliny. Obserwuje reakcję ucznia na stymulację węchowo-czuciowo-dotykową.
5. Rodzic demonstruje kolejno materiał sztuczny gładki (styropian), przesuwa nim po twarzy i dłoniach dziecka zachęca go do potrzymania i manipulowania przedmiotem.
Następnie rodzic pokazuje uczniom innym materiał sztuczny szyszkę, dotyka nią twarzy, dłoni i palców dziecka oraz zachęca do potrzymania przedmiotu.
6. Rodzic daje dziecku kolejno do skosztowania pokarm o konsystencji płynnej i stałej oraz zachęca do skosztowania. Obserwuje reakcję dziecka.
7. Rodzic puszcza muzykę relaksacyjną („Szum morza”).
Rodzic podaje kolejno miskę z chłodną/zimną wodą zachęcając dziecko do „zapoznania” się z „przedmiotem natury” poprzez wzrok i dotyk. Następnie spryskuje dziecko chłodną wodą ze spryskiwacza do kwiatów, obserwując jego reakcję na stymulację dotykową.
Rodzic podaje dziecku miskę z ciepłą wodą i znowu pomaga zapoznać się dzieciom z wodą poprzez wzrok dotyk (ewentualnie zapach) – zanurza dłonie ucznia w wodzie, ochlapuje je itp. Następnie spryskuje ucznia ciepłą wodą, obserwując jego reakcję na stymulację dotykową.
Zakończenie:
– rodzic wyciera twarz/dłonie dziecka ręcznikiem.
Temat: „Doskonalenie orientacji w schemacie ciała – program aktywności M. i Ch. Knillów.”
Program aktywności Knillów należy powtarzać systematycznie z dzieckiem co drugi dzień.
Cele ogólne:
– koncentrowanie uwagi na danym zadaniu
– doskonalenie koordynacji ruchowej
– rozwijanie sprawności motorycznej
– dziecko próbuje nawiązać kontakt emocjonalny
– dziecko ma poczucie bezpieczeństwa
– dziecko ma świadomość własnego ciała
Przebieg zajęć:
1. Powitanie dziecka.
2. Przygotowanie zajęć – rozkładanie maty, zajęcie miejsc na macie. Po włączeniu nagrania staramy się przyciągnąć uwagę dziecka. Ten czas poświęcamy również na wprowadzenie spokojnej i bezpiecznej atmosfery. Dziecko wyżej funkcjonujące ćwiczą samodzielne, dzieci mniej sprawne ruchowo ćwiczą z pomocą rodzica.
3. Program Specjalny – (25 min.): kołysanie, wymachiwanie rękoma, pocieranie dłoni, zaciskanie i otwieranie dłoni, klaskanie, poklepywanie policzków, poklepywanie brzucha, poklepywanie ud, ruch stóp/nóg, przewracanie się, relaksacja.
4. Zakończenie zajęć – relaksacja:
TEMAT: „Doskonalenie umiejętności związanych z samoobsługą: spożywanie posiłku, mycie zębów, mycie i wycieranie rąk oraz twarzy.”
Cele ogólne:
– koncentrowanie uwagi na danym zadaniu
– doskonalenie czynności samoobsługowych
– doskonalenie koordynacji wzrokowo – ruchowej
– właściwie posługuje się łyżką, widelcem, kubkiem
– samodzielnie spożywa posiłek
– w sposób kulturalny spożywa posiłek
– dziecko myje i wyciera ręce oraz twarz (samodzielnie lub z pomocą)
Środki dydaktyczne:
– naczynia, sztućce;
– przybory toaletowe do mycia.
Przebieg zajęć:
1. Przygotowanie się do spożycia posiłku: samodzielne mycie rąk lub z pomocą.
2. Zajęcie przez dziecko swojego miejsca przy stole.
3. Rozróżnianie przez dziecko poszczególnych sztućców rozłożonych na stole.
4. Estetyczne spożywanie posiłku przez dzieci, użycie łyżki i widelca (samodzielnie lub z pomocą rodzica).
5. Odejście od stołu po zjedzeniu obiadu i przejście do łazienki.
6. Rozpoznawanie i nazywanie przyborów higienicznych znajdujących się w toalecie (samodzielnie lub z pomocą rodzica).
Wykonywanie czynności:
a) mycie rąk i twarzy:
– odkręcenie wody,
– regulacja strumienia i temperatury wody,
– zmoczenie wodą rąk,
– namydlenie rąk,
– mycie rąk,
– spłukanie wodą,
– mycie twarzy,
– opłukanie rąk wodą,
– zakręcenie kurka wody,
– osuszanie rąk i twarzy ręcznikiem.
b) mycie zębów:
– odkręcenie kurka, uregulowanie temperatury wody, nalanie letniej wody do kubka,
– odkręcenie pasty do zębów,
– wyciśnięcie odpowiedniej ilości pasty na szczoteczkę,
– szczotkowanie zębów,
– wypłukanie jamy ustnej wodą z kubka,
– wytarcie buzi i rąk ręcznikiem.
TEMAT: Metoda Felicji Affolter
Metoda Felicji Affolter opiera się na działaniu, którego celem jest rozwiązywanie podstawowych codziennych zadań. Odbywa się to przez badanie wzajemnych relacji – ja a otoczenie, na bazie doznań czuciowo-dotykowych. Aktywności te zmierzają w kierunku celowego poznania własnego działania.
Narzędziem badania rzeczywistości jest dłoń, która jest nośnikiem sygnału – komunikatu, między światem otaczającym nas a naszym umysłem. Ze strony terapeuty polega ona na czynnym wspomaganiu fizycznym dziecka. Odbywa się to przez kładzenie rąk terapeuty na grzbietowej stronie dłoni dziecka i lekkie ukierunkowanie ich na wykonanie czynności, co pozwala wychowankowi czuć się sprawcą. Pomoc ta nie może być wyręczeniem ani wymuszeniem. Dotykanie otoczenia to badanie siebie i środowiska.
Za skutecznie działającą dłonią podąża zazwyczaj wzrok, pojawia się więc poznanie wielozmysłowe. Terapia przez dotyk przełamuje nawyki i lęki dziecka. Im więcej doświadczeń czuciowych, tym sprawniej dzieci wykonują różne czynności.
Efekty jakie osiąga się tą metodą to:
– przekazanie dziecku informacji czuciowej
– połączenie doznań wzrokowych i dotykowych
– poddanie doznań wzrokowych i dotykowych organizacji czasowej
– ograniczenie lub zaprzestanie prowadzenia rąk dziecka
– obniżenie poziomu negatywnych emocji
3. ,,Poduszka sensoryczna’’
TEMAT: Ćwiczenia praksji ( planowych ruchów) ręki – zabawy z woreczkami i gazetą.
Cele ogólne:
– kształtowanie świadomości własnego ciała.
– usprawnianie pracy dłoni.
– pobudzanie dziecka do aktywności.
– doskonalenie koncentracji uwagi.
– usprawnianie ruchowe.
Środki dydaktyczne:
· materac lub koc
· nagrania z muzyką
· woreczki ze zbożem
· woreczki z grochem
· gazeta
Przebieg zajęć:
1. Przywitanie się z dzieckiem za pomocą piosenki:,, Witam Was”
2. Masaż ciała za pomocą woreczków z grochem.
3. Ćwiczenia usprawniające dłoń:
– uderzanie pięścią w woreczek w rytm piosenki „Panie Janie”
– głaskanie woreczka z grochem (rodzic śpiewa la, la),
– gniecenie woreczka (rodzic opowiada o gnieceniu ciasta),
– uderzanie jednym palcem w woreczek (udajemy kurę),
– ręka udaje piłę, piłuje woreczek,
– gniecenie gazety,
– rwanie gazety.
4. Zabawy ruchowe przy muzyce:
Wykonywanie odpowiednich ruchów do ulubionej piosenki dziecka:
– kołysanie
– wymachy rąk
– pocieranie
– poklepywanie
– klaskanie
– wskazywanie odpowiednich części ciała.
Zakończenie zajęć :
Zajęcia wyciszające, relaksujące przy ulubionej dziecka muzyce – masowanie dziecka.