Karolina Stanek

ZABAWY STYMULUJĄCE ZMYSŁY U DZIECI Z GŁĘBOKĄ NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ INTELEKTUALNĄ (opracowała p.Edyta Leńczowska ).

„Należy dostarczać uczniowi różnego rodzaju bodźców zmysłowych zgodnie z jego potrzebami, możliwościami percepcyjnymi, używając wszelkich pomocy, które nie wywołują u niego poczucia dyskomfortu, takich jak np.:

woda (działa rozluźniająco i uspokajająca, ze względu na swą strukturę ułatwia samorzutną aktywność, możliwość obserwowania swoich ruchów, daje poczucie bycia sprawcą)
materiały półpłynne: kisiel, krochmal, galaretka, żele, piana, pianki kosmetyczne- można je barwić, dodawać do nich zapachy, wkładać do nich przedmioty zachęcając ucznia do szukania i chwytania
materiały sypkie: piasek, groch, kasza, ryż, siemię lniane itp. łagodnie oswajają z wrażeniami dotykowymi dzieci nadwrażliwe, dają możliwość działania dzieciom mającym duże problemy manualne
materiały formowalne: glina, plastelina, ciastolina, masa solna – wymagają od dziecka użycia większej siły mięśni
materiały naturalne: kasztany, szyszki, kamienie, suche owoce, nasiona – luzem lub zaszyte w woreczki
tworzywa kontrastujące (np. szorstkie – gładkie, twarde – miękkie, ciepłe – zimne) o przedmioty codziennego użytku

Zabawy stymulujące zmysł dotyku

Dziecięce wierszyki masażyki. Recytujemy konkretny wierszyk dotykając, muskając lub oklepując wymienione w nim części ciała dziecka bądź na jego plecach wykonujemy określone ruchy do słów wypowiadanego wiersza np. „Pada deszczyk” (wiele propozycji zawiera praca M. Bogdanowicz)
Spacer Chodzenie bosymi stopami po drodze zrobionej z różnych materiałów np. koca, ręcznika, gazety, tektury, folii prezentowej, suchych liści itp.
Marcowy wietrzyk Kierowanie na przemian zimnego i ciepłego powietrza z suszarki na poszczególne części ciała dziecka
Czarodziejska buteleczka Przykładamy plastikową butelkę np. po szamponie otworem do dłoni dziecka i wypychamy z niej całe powietrze masując jego rączkę
Łaskotki, szczypanki Delikatnie łaskoczemy bądź szczypiemy dziecko w stopy, boczki i inne części ciała po skończonej recytacji wierszy „Idzie myszka”, „Idzie rak”
Tkaninowe pary Poznajemy za pomocą dotyku (a później wzroku) fakturę kwadratów uszytych z różnych tkanin a później wyszukujemy do nich pary.
Naklejanki, odklejanki Naklejamy na różne części ręki dziecka (najpierw lewej, później prawej) kawałki taśmy klejącej i zachęcamy dziecko do ich ściągnięcia drugą ręką
Woreczki dotykowe Badamy dotykiem zawartość poszczególnych woreczków a później wyszukujemy wśród nich pary.
Magiczny kubełek Wypełniamy kubełek sypkim materiałem (piasek, ryż, groch, makaron itp.) umieszczamy w środku jakieś ciekawe przedmioty i zachęcamy dziecko do ich poszukiwania
Malowanie twarzy Muskamy poszczególne części twarzy dziecka pędzelkiem, piórkiem, wacikiem nasączonym oliwką. Możemy to robić do słów malujemy oczy, czoło, nosek itp.
Dotykowy obrazek Dziecko bada dotykiem zebrane materiały (tkaniny, naturalne okazy, materiały sypkie) a później wypełnia nimi kontury kolorowanki z pomocą nauczyciela
Sortowanie Mieszamy np. kasztany z ryżem i zachęcamy dziecko do poszukiwania kasztanów i ich oddzielenia.
Ale jazda Ciągniemy siedzące, leżące na kocu (na brzuchu, plecach, bokach) dziecko po podłodze
Przeciwieństwa Dotykamy na przemian przedmiotów ciepłych – zimnych, gładkich – szorstkich, twardych – miękkich, suchych – mokrych

Zabawy stymulujące zmysł równowagi

Huśtawka. Kołyszemy siedzące lub stojące przed nami dziecko w tył – przód

Zabawy stymulujące zmysł wzroku

Kolorowy świat. Oglądamy krajobraz przez słoneczne okulary , szklane butelki w różnych kolorach i inne przeźroczyste materiały
Lustrzane odbicie Przed lustrem wykonujemy różne ruchy, miny, zachęcamy dziecko do ich naśladowania, obserwujemy swe lustrzane odbicia
Tęczowa lampa Skupiamy uwagę dziecka na świetle latarki przebijającym przez kolorowe bibuły (nakładamy bibułki na latarkę)
Motylek Lusterkiem (a gdy jest ciemno latarką lub laserem) puszczamy motylka, który lata po ścianach, suficie, siada na kwiatku, na meblach i zachęcamy dziecko do wodzenia za nim wzrokiem
Tworzenie barw Do małych plastikowych butelek z wodą dodajemy barwniki spożywcze i zachęcamy dziecko do potrząsania nimi
Tajemnicze cienie W domu lub na świeżym powietrzu gdy cienie są dobrze widoczne skupiamy na nich uwagę dziecka wykonując różne ruchy, tworząc różne kształty rękami lub podnosząc różne przedmioty
Taniec wstążek Wprawiamy w ruch patyczek z zawiązanymi na jego końcu bibułowymi wstążkami, poruszamy nimi rytmicznie na boki, w górę – w dół, rysujemy trójkąty, koła ósemki itp. zachęcamy dziecko do naśladowania
Bańki mydlane Puszczamy bańki mydlane i zachęcamy dziecko, aby je łapało do kubeczka lub przebijało paluszkiem
Podskakujące piłki Rzucamy różnej wielkości i kolorów piłki (także świecące) i wodzimy za nimi wzrokiem
Pary kolorów Wyszukujemy w otoczeniu przedmiotów w tych samych kolorach.

Zabawy stymulujące zmysł słuchu

Szelesty i trzaski. Wprawiamy w ruch różne materiały (gazety, folę spożywczą, folię bezbelkową, papier śniadaniowy, suche liście), przesuwamy po nich dłonie, zgniatamy i wsłuchujemy się w wydawane odgłosy
Kuchenna perkusja Uderzanie łyżką z drewna, metalu, plastiku w różnego rodzaju garnki, miski, kubki
Grzechotki (grające puszki) Do małych, plastikowych , nieprzeźroczystych pojemników wsypujemy różnego rodzaju materiały (muszle, groch, piasek itp.), zachęcamy dziecko do potrząsania nimi i wyszukiwania wśród nich par
Co to za odgłos? Do plastikowej, metalowej miski wsypujemy np. orzechy, kamyki, groch, guziki, wlewamy wodę i wsłuchujemy się w wydawane odgłosy
Mowa zwierząt Puszczamy dziecku odgłosy różnych zwierząt a następnie wskazujemy je na ilustracji i zachęcamy do naśladowania
Odgłosy muzyki Puszczamy dziecku dźwięki instrumentów muzycznych a następnie wskazujemy na ilustracji. Zachęcamy dziecko do muzykowania na dostępnych instrumentach (bębenku, cymbałkach, trójkątach, talerzach itd.)
Zabawki dźwiękowe Zachęcamy dziecko do potrząsania grzechoczących, ściskania piszczących, wciskania przycisków grających zabawek
Grający patyczek Przesuwamy patyczek po nierównych powierzchniach np. grzebieniu, karbowanej tekturze , tarle i wsłuchujemy się w powstałą muzykę
Muzykalny telefon Zachęcamy dziecko do wsłuchiwania się w dźwięki telefonu.

Zabawy stymulujące zmysł smaku

Smakowite łyżeczki. Łyżeczki moczymy w różnych produktach spożywczych np. miód, dżem, czekolada, majonez, śmietana, musztarda i zachęcamy dziecko do ich próbowania.
Kulinarne mini kanapeczki Na małych wafelkach umieszczamy różne produkty spożywcze: dżemy czekolady, owoce, serki, wędliny, warzywa, sosy tworząc słodkie i słone mini kanapeczki. Zachęcamy dziecko do ich kosztowania.
Jogurtowe wynalazki Mieszamy jogurt naturalny z produktami słodkimi (z dżemami, sokami o różnych smakach, czekoladą, kawałkami owoców, ciastek, musli) i słonymi (chrzanem, ketchupem, musztardą, czosnkiem), zachęcamy dziecko do testowania jogurtów.
Wody smakowe Zachęcamy dziecko do smakowania wody zmieszanej z różnymi produktami (cukrem, solą, cytryną) i różnymi sokami.
Owoc czy warzywo? Zachęcamy dziecko do próbowania z zamkniętymi oczami warzyw i owoców a następnie prezentujemy konkretne warzywo lub owoc.

Zabawy stymulujące zmysł węchu

Aromatyczne puszeczki Do pustych plastikowych pojemników wsypujemy różne pachnące zioła, przyprawy. Zachęcamy dziecko do wąchania zapachów i dobierania ich w pary.
Masażyk z zapaszkiem Masujemy dłonie, twarz dziecka zapachową oliwką lub używanym przez dziecko kremem.
Zapachy warzyw i owoców Zachęcamy dziecko do wąchania warzyw i owoców z zamkniętymi oczami a następnie prezentujemy konkretne warzywo lub owoc.
W łazience Wraz z dzieckiem wąchamy różnego rodzaju mydła, pasty do zębów, żele, płyny do kąpieli, kremy, perfumy, szampony.
Pachnący obraz Malujemy część obrazu farbami zmieszanymi z olejkami zapachowymi, gdy farby wyschną doklejamy inne pachnące elementy np. liście laurowe, kokos, suszone plastry pomarańczy.
Zapachowy bukiet Zabieramy dziecko na spacer do lasu, na łąkę. W trakcie spaceru tworzymy bukiet z różnych pachnących drzew, kwiatów, traw i ziół.”

Źródło: internet.